Goed begrijpend lezen is een absolute must in het onderwijs om leerlingen vooruit te helpen.
Van de week had ik een zeer gepassioneerde Remedial Teacher (die ook leerkracht en leesspecialist op school is geweest) aan de telefoon die heel enthousiast is over Sterk BEGRIP. We merkten al snel een gemeenschappelijke passie om leerlingen vooruit te helpen in het begrijpen van teksten.
Eenvoud is kracht
Naar aanleiding van het volgen van de basiscursus Sterk BEGRIP hadden we al mailcontact gehad. In die mailtjes schreef ze:
"De basiscursus is goed opgebouwd, de essentie helder en het pijlenmodel een geweldig middel. Juist door de eenvoud, dat maakt het krachtig. Het verdiept en verrijkt mijn kennis en vaardigheden over begrijpend lezen. Je hebt alle kennis, die we hebben, gevat in een model, heel gestructureerd."
Echt heel mooi om te lezen.
Zelf oefenen/ervaren leidt tot goed begrijpend lezen
En ze doet iets waar ik echt blij van word. Ze is zelf gaan oefenen met teksten! En zo voelde, ervaarde, worstelde en loste ze vraagstukken over de tekst op. Dé manier om erachter te komen hoe een tekst in elkaar zit.
"Je moet het zelf voelen, door de oefenfase heen gaan. Door zelf te worstelen weet je hoe het in elkaar zit."
Ze merkte dat het model van Sterk BEGRIP heel goed het denkproces stuurt. De toepassing daarvan bij teksten valt echter niet altijd mee. Dit maakte haar bewust om te komen tot de essentie van de tekst. En zo werd haar eigen tekstbegrip aangescherpt. Dit proces vond ze erg zinvol, want met Sterk BEGRIP kan daardoor een tekst goed aan kinderen worden aangeboden en geoefend. Mooi hoe ze aangaf dat door dit denkproces bij Sterk BEGRIP de moeilijkheden om een tekst te doorgronden zelf ervaren zijn. En dat dit de kwaliteit van het onderwijzen beter maakt, omdat ze het dus zelf heeft doorleefd.
Niet geleerd
Terloops bracht ze aan de telefoon ter sprake dat je op de Pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) nog niet goed geschoold wordt in begrijpend lezen. Dat leerkrachten zo'n behoefte hebben aan voordoen-nadoen en uitleg over hoe ze het moeten aanbieden. Ik snap het, ik hoor veel hardwerkende leerkrachten die het ook aangeven. Dat is waar ik met Sterk BEGRIP mijn steentje aan bij wil dragen.
Na het telefoongesprek bedenk ik me dat iedereen die begrijpend lezen wil onderwijzen en die met Sterk BEGRIP werkt, door hetzelfde proces gaat. Daardoor kunnen we ons pas echt voorstellen wat het van kinderen vraagt om te komen tot tekstbegrip!
Kneepjes van het vak
Samen hebben we het er ook over dat een titel soms heel misleidend kan zijn. Bij krantenartikelen zijn het eigenlijk een soort marketingprincipes, waardoor mensen een krantenartikel gaan lezen. Het is een opbouw van titel en eerste zinnen door de journalist, waardoor je wilt doorlezen.
Of bij een informatieve tekst, bijvoorbeeld over biologie over bloemen.... Ik vraag me dan altijd af: waarom is het voor de schrijver belangrijk geweest om dit beschrijven? Welk achterliggend probleem wordt er opgelost door de informatie uit deze tekst? Ook al staat het niet in de tekst, maar dat geeft wel een idee waarom iets wordt gecommuniceerd op papier of wat een leerling moet leren voor een toets. (Bij gesprekken (mondeling) kun je dus doorvragen waarom iets wordt gecommuniceerd, met een schrijver is dat lastiger.)
Via het pijlenmodel kan heel gestructureerd worden ingezoomd op de feiten in een tekst vanuit een bepaald perspectief. Vervolgens wordt het probleem verkend, de oorzaken en gevolgen en de oplossingen. Met Sterk BEGRIP wordt dan al snel duidelijk of de tekst voldoende inhoud, verbanden en kwaliteit heeft om aan te bieden.
Aan de telefoon benoemt ze ook hoe figuurlijk taalgebruik, meningen en emoties met de kinderen beter gekoppeld kunnen worden aan de feiten in de tekst. En vandaaruit is een gesprek met de kinderen logisch: “Waarom zou 'ie deze mening hebben?”
Het krachtigste: elkaar vooruit helpen om goed begrijpend lezen te geven!
Ze waardeert dat ze de teksten mag opsturen naar mij en er meegekeken wordt. En ik geniet van haar vorderingen, juist omdat ze open staat om de aanwijzingen tot zich te nemen. Het is mooi om te zien hoe leerzaam ze het vindt om vanuit verschillende perspectieven te denken en vervolgens de tekstverbanden scherp te krijgen.
Echt zo gaaf om te zien! Juist ook om te bespreken dat er meerdere perspectieven zijn (personages) met eigen problemen. En dat er vaak meerdere oorzaak-gevolgrelaties in een tekst zitten.
En hoe ik haar mag voordoen om de conclusie eruit te filteren vanuit het nadenken over wie heeft welk probleem. En dat het eerst genoemde, kleine probleem in de tekst al belangrijk is om goed over na te denken, want daarna wordt het vaak groter.
Ik vertel haar dat het voor mij een way-of-life is. Als ik mij nu verdiep in een tekst of iets in het dagelijks leven, dan is het eerste wat ik denk: wie heeft welk probleem. Dus dan krijg je al de verschillende perspectieven. Vaak begint een probleem dus klein.
"Jouw toelichting is helder. Fijn dat je uitlegt hoe je jouw denkwijze hebt verinnerlijkt en de toepasbaarheid in vele (tekst) situaties benoemt. Dank je wel Terena, dat je de tijd neemt om deze uitleg en feedback te geven."
De kracht van Sterk BEGRIP
"Hiermee komen we tot echt goed onderwijs aan kinderen! Ik ben enthousiast, dat merk je wel."
