Weet jij wat het huiswerk is?
Voor veel leerlingen is het niet duidelijk wat het huiswerk is. Uit de appjes die leerlingen elkaar sturen valt op hoeveel onduidelijkheid er is over de inhoud en de deadline van het huiswerk. Laat staan hoe het is voor leerlingen die ziek zijn en/of om welke reden dan ook thuiszitten.
Sommige docenten zetten huiswerk in Magister, anderen doen dit mondeling of via een korte dia in de PPT. Als je een langzame schrijver bent door dyslexie, is het overnemen van het huiswerk bijna niet te doen. Of als je adhd hebt, dan zou het helpend zijn dat huiswerk ook ergens visueel terug te vinden is om misverstanden te voorkomen.
Dus de planners zijn dan een echte back-up. Helaas staan planners voor de volgende periode vaak veel te laat in Magister, zodat een achterstand snel opgelopen is. Een geprint en geniet pakketje geeft houvast, maar.....was het maar zo eenvoudig.
Hoe weet je wat het huiswerk is?
Als je kijkt naar de planners, de toetsinhoud, Magister en hoe docenten het huiswerk opgeven, dan is het bijna niet te volgen wat je nu precies moet doen. Op enkele vakken na, vooral bij wiskunde, aardrijkskunde en economie zie ik goed overzichtelijke planners. Hoe gestructureerder de methode, het vak en de docent, hoe overzichtelijker de planner is. Dan weet je dus goed wat er in de les is behandeld, welke opdrachten ze hebben gedaan en wat het huiswerk is.
Maar wat is de bedoeling als docenten zelf lesuitval hebben? Er zijn maar weinig leerlingen die uit zichzelf de lesstof doornemen. Dat vereist namelijk ook een vaardigheid van extreem goed begrijpend lezen, soms een YouTube video kijken en liefst betrokken en hoogopgeleide ouders of een oudere broer of zus aan wie vragen gesteld kunnen worden.
Maar even terug naar de planners. Het lijkt zo eenvoudig om een planner te volgen. Toch werkt het in de praktijk niet zo goed om een hele school op 1 lijn te krijgen.
Het probleem van de planners
Stel je voor dat alle planners uitgeprint naast elkaar liggen, dan zie je een grote verscheidenheid aan invullen door de docenten. Sommige vakken zijn heel overzichtelijk wat er in de les wordt gedaan aan kennisoverdracht en aan maakopdrachten. En er staat duidelijk wat het huiswerk is. Die planners zijn dus goed navolgbaar, zoals ik net al schreef. Maar er zijn ook planners waar je vrijwel niets mee kunt, omdat er te globaal is beschreven wat er ongeveer behandeld wordt. Er staan geen hoofdstuk/nummers/pagina's bij. Of er worden elke keer losse werkbladen gegeven, waardoor het via de planners niet duidelijk is wat er behandeld wordt. Daardoor wordt het voor een leerling al snel onoverzichtelijk.
En wat dacht je van de docent die halverwege de periode zijn planner omgooit zonder dat dit in de online bevestigd wordt? Of de docent die in de les over van alles en nog wat kletst, maar de lesstof niet behandeld die in de planner staat. Dan moeten de leerlingen alsnog veel werk zelf doen.
Het toetsrooster blijkt flexibel
Stel dat je als alternatief voor de planners dan ‘keep the end in mind’ doet: de inhoud van de toets.
Je schrijft alle vakken onder elkaar. Per vak maak je een afvinklijstje van alle te leren hoofdstukken, paragrafen, woordenlijsten. En alle nummers van de maakopdrachten schrijf je erbij om te kijken of je alles hebt gemaakt. Dan vink je af wat je al hebt gedaan en weet je wat je nog moet inplannen. Bedenk dat in havo 4 leerlingen voor toetsen soms wel 70-90 pagina's aan lesstof door moeten nemen. Wie last minute begint, loopt een enorm risico op onvoldoendes. Tenzij je (met enige ondersteuning) in een marathonsessie van uren diepgaand door de lesstof kan gaan.
Stel dat je als leerling lekker vooruitwerkt om op tijd klaar te zijn, maar last minute krijg je een week van tevoren te horen dat van de 9 paragrafen er ineens 3 afvallen voor de toets. Dat maakt het makkelijker om te leren, maar het is wel verwarrend. En soms is niet duidelijk wat de eisen voor de toets/bedoeling van de toets precies zijn. Daar moeten leerlingen dan achteraan.
Hoe weet je de eisen van de praktijkopdrachten (PO)
Bij een aantal PO’s is het aan het begin van de opdracht niet duidelijk wat de eisen zijn aan de opdracht. Wat moet je nu allemaal doen voor de opdracht en wanneer moet deze precies ingeleverd zijn. Het staat niet altijd overzichtelijk beschreven. Dus ook dit wordt soms last minute pas gecommuniceerd, met als gevolg dat leerlingen massaal 1 dag van te voren die opdracht nog moeten doen. Wie op tijd werkt, waarschuwt andere leerlingen dat een opdracht tijd kost.
Verloren opdrachten
Het zou niet mogen gebeuren maar soms zijn docenten ingeleverde opdrachten van leerlingen kwijtgeraakt. Dit is echt een no go zone, want dat doet wat met leerlingen. Het enige wat leerlingen structureel kunnen doen is altijd zorgen voor een back-up, zodat ze de opdracht niet nog een keer hoeven doen.
De beste oplossingen voor de planners en het huiswerk
Om verwarring te voorkomen zijn duidelijke en eenduidige planners noodzakelijk. Wijzigingen in het huiswerk worden in Magister gezet. Leerlingen kunnen dit dan thuis weer bekijken, want er is natuurlijk in de klas een telefoonverbod. De docent moet het dus ter plekke wel goed omschrijven in Magister.
Geef bij het toetsrooster goed aan wat je van de leerlingen verwacht. Wat moeten ze precies leren en maken om voldoende kennis en vaardigheden te oefenen.
En doe aan preframen: geef goed aan dat als je bijvoorbeeld in 4 HAVO zit dat je dan ongeveer 10-15 uur huiswerk per week hebt om goede resultaten te kunnen behalen.
En nog een nadenkertje: heb je tussendoor leerwerk opgegeven of moeten ze het helemaal zelf inplannen? Ben je bereid om elke keer een tussentijdse check te doen of leerlingen een goede leercurve hebben?
Waarom zijn deze oplossingen zo waardevol?
Hoe duidelijk je bent als school, hoe beter leerlingen weten wat ze moeten doen. En hoe beter je dus vinger aan de pols kunt houden op de inhoud: heeft de leerling de lesstof begrepen? En op de manier van leren: hoe ontwikkelt zijn de executieve functies? Als het dan niet goed gaat met een leerling, kun je beter duiden wat er mis gaat en welke interventies je het beste kunt opzetten, want al die onvoldoendes kunnen met elkaar voorkomen worden.
Verder lezen
Lees meer over het halen van betere resultaten Hogere resultaten met studerend lezen is de crux voor het onderwijs (onderwijs2go.nl)
Kwaliteitsverbetering
Wil jij graag een trainingsdag over effectief samenwerken in het PO, VO of MBO volgen, hoe je leerlingen coacht en goed doorvraagt? Neem contact op: contact@onderwijs2go.nl.
