Waarom is begrijpend lezen belangrijk?
Ik weet niet hoe jij als kind was, maar ik wilde altijd weten wat het nut was van wat ik las en leerde op school.
Heel veel begrijpend leesoefeningen op school zijn in mijn ogen nog steeds volstrekt nutteloos. Ik zou heel graag zien dat leerkrachten veel kritischer zijn op de teksten en de opdrachten die ze leerlingen aanbieden.
Kritischer in de zin van: Waarom is begrijpend lezen belangrijk? Hoe helpt deze les de leerling verder in hun persoonlijke vorming, het omgaan met elkaar en kennis opdoen voor het behalen van een diploma?
Want in onze maatschappij is het begrijpen van geschreven taal een absolute noodzaak. Laaggeletterdheid geeft namelijk ernstige problemen in onze samenleving.
- Zonder opleiding is de kans op een goede baan nihil en dit heeft effect op de (mentale) gezondheid van mensen en woonkansen.
- Zonder het begrijpen van officiële documenten van de overheid, banken, verzekeringen, arbeid enz. kan je in betalings- en/of juridische problemen komen.
- Zonder tekstinzicht minder connectie met anderen en jezelf.
Dus leren lezen en schrijven is een basisbehoefte. Maar dan moet je het wel goed leren begrijpen.
En.....hoe beter je informatie kunt interpreteren, hoe beter je je kunt wapenen tegen fake news en nepemailberichten.
Hoe leer je goed begrijpend lezen?
De tendens op dit moment is dat je door veel lezen vanzelf goed begrijpt wat je leest, omdat je dan al vaker over een onderwerp hebt gelezen. Voorwaardelijk is een brede woordenschat om meer te begrijpen. En die woordenschat groeit als je veel leest. Klopt!
Maar het is niet vanzelfsprekend dat leerlingen kennis als vanzelf opdoen.
Door de concurrentie van het beeldschermgebruik lezen kinderen minder. En door zwakke methodes voor begrijpend lezen in ons onderwijs zijn leerlingen zeer gedemotiveerd om te lezen.
Dus relevante teksten en leesdoelen, goede instructie, goede interventies op maat en samen praten over teksten helpen leerlingen om meer kennis op te doen. Hoe beter ze informatie kunnen ordenen, hoe beter ze verbanden kunnen leggen en hoe beter ze conclusies kunnen trekken. Sterk BEGRIP geeft daarvoor een visueel schema om een goede denkstructuur aan te brengen en om de innerlijke spraak te bevorderen.
Van kennis naar vaardigheid
Kennis doe je niet voor niets op. Kennis gebruik je om op een goede manier in actie te komen.
Denk bijvoorbeeld aan het klimaat. Door erover te lezen vorm je je een beeld en kun je daarop anticiperen door klimaatbewust te leven.
Of denk aan het voorkomen van hoge energiekosten. Door erover te lezen krijg je inzicht hoe een huis warmte verliest en hoe je het kunt aanpakken om je huis te isoleren.
Dus lezen om het lezen is alleen leuk bij vrij lezen. Maar als het gaat om informatieve teksten lezen, dan gaat het ook om het toepassen van opgedane kennis.
Of nog enkele voorbeelden: het lezen van een instructietekst in een werkboek, een zelfhulpboek, een recept of heel basaal de instructietekst om je voeten te vegen of om het licht uit te doen…..het zijn voorbeelden dat lezen aanzet tot actie.
En kennis doe je op om kritisch na te denken of informatie die op je afkomt wel klopt. Je wilt voorkomen dat je in fake news trapt of meedoet aan een complottheorie. Kritisch denken is dus een vaardigheid door het goed interpreteren en afwegen van informatie. En dat blijkt een van de moeilijkste vaardigheden te zijn, want daarvoor moet je je intensief inzetten en een gedegen innerlijke spraak hebben. Maar daarover in een andere blog meer.
Lees ook in deze blogserie
Wat is begrijpend lezen? (onderwijs2go.nl) (deel 1)
Welke vaardigheden heeft een leerling nodig bij begrijpend lezen? (onderwijs2go.nl) (deel 3)
Welke leerkrachtvaardigheden zijn nodig bij begrijpend lezen? (onderwijs2go.nl) (deel 4)
Kennismaken
Wil je verder kennismaken met het werken met Sterk BEGRIP? Neem dan contact op: contact@onderwijs2go.nl.
